اعتیاد به مواد، بیماری روانی عود کننده مزمن، توام با اختلالات انگیزشی شدید و کاهش تسلط رفتاری است که منجر به ایجاد تغییرات در شخصیت و ابتلا به اختلالات روانپزشکی می شود.

اعتیاد به مواد مخدر هزینه های اقتصادی و اجتماعی گوناگونی به بیمار، خانواده و جامعه وارد می کند. در ادامه با برخی پیامدهای ناشی از مصرف مواد مخدر آشنا می شویم:

• مصرف مواد، کارکرد قسمت پاداش دهی مغز را مختل می کند و باعث می شود فرد در غیاب مصرف مواد، از چیزی لذت نبرد.
• مواد مخدر باعث ایجاد اضطراب در فرد مصرف کننده می شود، به طوری که فرد ممکن است علائم افزایش ضربان قلب، لرزش، تعریق، مشکل در تنفس و مواردی از این قبیل را تجربه کند.
• یکی از عوارض مصرف مواد مخدر، ایجاد روانپریشی است که بیشتر در مصرف کنندگان مواد مخدر دیده می شود. در این اختلال ممکن است فرد دچار توهم و هذیان شود و واقعیت سنجی او مختل شود.
• مصرف مواد همچنین می تواند بر خلق فرد اثر بگذارد و فرد احساس افسردگی، خستگی و تحریک پذیری کند.
• مصرف مواد مخدر می تواند باعث انواع اختلالات روانپزشکی شود و این موضوع به نوع مواد مصرفی، طول مدت مصرف و علائم ژنتیکی بستگی دارد.
• اعتیاد علاوه بر تاثیر بر فرد مصرف کننده بر خانواده او نیز اثرات منفی می گذارد. اعتیاد باعث ایجاد حس بی اعتمادی و کاهش صمیمیت در خانواده می شود.
• آسیب های اجتماعی ناشی از اعتیاد بسیار جدی و حائز اهمیت هستند. اگر فرد معتاد به خاطر ناهنجاری های رفتاری از سوی خانواده طرد شود، در جامعه نیز ممکن است به سمت بزهکاری برود.
• اعتیاد باعث کمرنگ شدن روابط اجتماعی فرد می شود؛ فرد معتاد اغلب مسوولیت پذیری مناسبی ندارد و این افراد در بیشتر موارد به سمت شغل های کاذب و غیرمعمول کشیده می شوند.

با توجه به اهمیت موضوع اعتیاد، امروزه بسیاری از پیشگامان این حیطه معتقد هستند که باید یک جنبش جهانی پیشگیری از اعتیاد راه اندازی شود؛ چرا که این موضوع یک چالش و مشکل جهانی و مرتبط با همه کشورها محسوب می شود.

لازم است موضوع پیشگیری اولیه از سوء مصرف مواد جزو اولویت ها قرار گیرد و آموزش ها در این حوزه از دوران کودکی آغاز شود. در صورت ابتلا به مصرف مواد و اختلالات روانپزشکی ناشی از آن لازم است افراد به روانپزشک و روانشناس جهت درمان مراجعه کنند.

دکتر «لیلا رازقیان جهرمی»، روانپزشک و رئیس بیمارستان اعصاب و روان استاد محرری