در طب سنتی، ورزش از لوازم مهم حفظ تندرستی است. ورزش، هضم غذا در دستگاه گوارش را بهبود بخشیده و با دفع مواد زاید از طریق عرق، باعث ایجاد شادابی و نشاط در افراد می شود. به گفته حکیم بزرگ «ابن سینا»، مهم ترین تدبیر برای حفظ سلامتی، ورزش است .

در طب رایج نیز فعالیت فیزیکی و ورزش به تنهایی یا همراه با رژیم غذایی، اثرات درمانی مثبتی در بسیاری از بیماری ها از جمله چاقی و دیابت، تخمدان پلی کیستیک و کبد چرب داشته است .

از نظر حکمای طب سنتی، ورزش مناسب، شرایطی دارد که اگر رعایت نشود، سلامتی فرد به خطر می افتد.

توصیه های طب سنتی درباره ورزش در افراد سالم :

بهترین زمان برای ورزش زمانی است که هوا معتدل باشد، بنابراین بهترین زمان ورزش در فصل بهار نزدیک ظهر، در تابستان در اول روز و در زمستان در انتهای روز است؛ اما مدت و شدت ورزش در بهار و تابستان باید کمتر و در پاییز و زمستان بیشتر باشد .

در حالت گرسنگی ورزش نکنید؛ چرا که بدن در این حالت به غذا محتاج است و پس از صرف غذا نیز نباید ورزش کرد، زیرا هنوز هضم غذا کامل نشده و به بدن زبان می رساند .

بهتر است قبل از ورزش، بدن از مواد نامناسب پاکسازی و روده و مثانه از ادرار و مدفوع خالی باشد .

ورزشکار نباید قبل از شروع تمرین یا مسابقه ورزشی از غذاهای سنگین و با دیر هضم استفاده کند، زیرا باعث افت عملکرد فرد در طول مسابقه می شود .

ورزش باید به حد اعتدال باشد، ورزش معتدل ورزشی است که رنگ چهره را مایل به سرخی گرداند و فرد شروع به نفس نفس زدن و عرق کردن کند و هر وقت تنفس و تعریق زیاد شد، باید قبل از احساس ضعف و خستگی ورزش را به تدریج قطع کند .

نوشیدن آب خیلی سرد در حین یا بلافاصله بعد از ورزش توصیه نمی شود .

ورزش و فعالیت به ویژه نوع سنگین و حرفه ای آن، ابتدا باید با حرکات آرام آغاز شده و بعد حرکات سنگین تر انجام شود و در انتها نیز باید به تدریج و با حرکات آرام ورزش را به پایان برد و نباید ناگهان آن را متوقف کرد .

بلافاصله پس از ورزش نباید از محل ورزش خارج شد، بلکه ورزشکار باید حوله یا ملحفه ای روی بدن عرق کرده بکشد و در همان محل بنشیند تا بدن کم کم خنک شود که 20 تا 30 دقیقه مطلوب است؛ پس از خنک شدن می تواند لباس معمول را پوشیده و خارج شود.

به طور کلی در زمان تمرین و مسابقه نیاز غذایی ورزشکاران ممکن است تا دو برابر نیاز غذایی افراد عادی افزایش یابد. این بدان معنا نیست که این نیاز فوق العاده در خارج از ایام فعالیت های شدید بدنی همچنان ادامه می یابد، یعنی افرادی که به هر علت ورزش و یا فعالیت شغلی پر تحرک خود را ترک کرده اند، اگر به همان روش قبلی از غذاها استفاده کنند، به زودی دچار بیماری می شوند، بنابراین تغییر رژیم غذایی در این افراد از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

«زهرا انصاری» کارشناس طب سنتی معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز