نشانه های هشدار دهنده خوردن احساسی را می توان شامل تمایل به احساس گرسنگی شدید و به طور ناگهانی دانست؛ نه به تدریج که با یک نیاز جسمی واقعی به غذا خوردن و ناشی از معده خالی باشد.

این افراد  بیش از آن که به دنبال خوردن وعده های غذایی متعادل باشند، میل به غذاهای آماده و راحت دارند و این میل اغلب تحت فشار استرس یا نوعی احساس ناخوشایند مانند بی حوصلگی، غم، عصبانیت، احساس گناه یا ناامیدی ایجاد می ­شود.

از دیگر ویژگی های بارز خوردن احساسی این است که فرد مبتلا ممکن است هنگام غذا خوردن احساس عدم کنترل کند و اغلب نسبت به آنچه خورده احساس گناه کند. 

درمان غذا خوردن احساسی چیست؟

غلبه بر خوردن احساسی متمایل به آموزش روش های سالم به بیمار برای مشاهده غذا و ایجاد عادت های غذایی بهتر، شناخت عوامل محرک برای این رفتار و ایجاد روش های مناسب برای پیشگیری و کاهش استرس است.

یک گام مهم در کنترل استرس، ورزش است؛ زیرا فعالیت بدنی منظم باعث کاهش تولید مواد شیمیایی استرس زا، کاهش افسردگی، اضطراب و بی خوابی می شود و علاوه بر این تمایل به خوردن احساسی را نیز کاهش می­دهد.

مراقبه و سایر روش های آرامش بخشی(ریلکسیشن) نیز روشی قدرتمند برای کنترل استرس و در نتیجه کاهش خوردن احساسی است.

بنابراین شرکت در یک یا دو جلسه مراقبه در روز می تواند اثرات مفید و ماندگاری بر سلامتی، کاهش فشار خون بالا و ضربان قلب داشته باشد.

خودداری از مصرف مواد مخدر و الکل از دیگر راه های مهم برای کنترل موفقیت آمیز استرس است؛ زیرا بسیاری از این مواد پاسخ بدن به استرس را افزایش می دهد.

از دیگر تغییرات سبک زندگی که می تواند استرس را کاهش دهد:

• استراحت در خانه و محل کار
• خودداری از برنامه ریزی بیش از حد
• شناسایی عوامل استرس زا و کنترل آنها
• برای کسانی که ممکن است در زمینه مقابله با استرس به کمک نیاز داشته باشند، مشاوره مدیریت استرس در قالب درمان فردی یا گروهی می تواند بسیار مفید باشد.

مشخص شده است که درمان شناختی رفتاری (CBT) به عنوان بخشی از درمان برای مبارزه با خوردن احساسی موثر است. این روش با کمک به فرد در تغییر طرز تفکر خود درباره برخی موضوعات، به کاهش استرس کمک می کند. 

در CBT ، درمانگر از سه روش برای تحقق این اهداف استفاده می کند:

• جزء تعلیمی: این مرحله به تعیین انتظارات مثبت برای درمان و ارتقا و همکاری فرد با روند درمان کمک می کند.
• جزء شناختی: این مرحله به فرد کمک می کند افکار و فرضیاتی که بر رفتارهای او به ویژه آنهایی که ممکن است فرد را مستعد خوردن احساسات کند تاثیر می گذارد، شناسایی کند.
• جزء رفتاری: این روش با استفاده از تکنیک های اصلاح رفتار به فرد می آموزد که چگونه غذا خوردن احساسی را متوقف کند و از استراتژی های موثرتری برای مقابله با مشکلات استفاده کند.

اگر استرس یک مشکل روانپزشکی جدی مانند اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)، افسردگی بالینی یا اختلالات اضطرابی ایجاد کند، داروهای روانگردان، به ویژه مهارکننده های انتخابی جذب مجدد سروتونین (SSRI)، می تواند بسیار مفید باشد./ف.نوروزی فرد

«فاطمه شفیعی»، کارشناس ارشد تغذیه بالینی دانشکده تغذیه و علوم غذایی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز

برای دسترسی به بخش نخست این مطلب، اینجا کلیک کنید.