سوانح و حوادث ترافیکی در سراسر دنیا به عنوان علت اصلی ناتوانی و مرگ ‌و ‌میر شناخته شده‌ و اولین دلیل مرگ در بهترین سال های زندگی انسان ها یعنی در سنین جوانی و معمولا کمتر از ۴۰ سال است.

به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز و به نقل از وبدا، مدیر گروه مدیریت خطر بلایا و حوادث مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی همزمان با 28 آبان روز جهانی قربانیان سوانح ترافیکی، با بیان این مطلب  گفت: سوانح و حوادث ترافیکی در سراسر دنیا به عنوان علت اصلی ناتوانی و مرگ ‌و ‌میر شناخته شده‌ و یک مشکل عمده بهداشت عمومی در کشورهای در حال توسعه و توسعه‌ یافته است.

دکتر «هما یوسفی» افزود: این حوادث از جمله اصلی ترین عوامل مرگ و میر در جهان بوده و اولین دلیل مرگ در بهترین سال های زندگی انسان ها یعنی در سنین جوانی و معمولا کمتر از ۴۰ سال است.

وی ادامه داد: این موضوع علاوه بر از بین بردن انسان های جوان در بهترین دوران زندگی هزینه های مالی، روحی، روانی، درد و غم بسیاری را برای خانواده های آنها و همچنین جامعه به دنبال دارد.

مدیر گروه مدیریت خطر بلایا و حوادث مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت با بیان این که یک حادثه رانندگی علاوه بر مرگ یا معلولیت، باعث بروز مشکلات فراوان در زمینه های اقتصادی، اجتماعی و روانی در جامعه (مشکلات فردی، خانوادگی) می شود، خاطرنشان کرد: این مشکلات از مسائلی که به دلیل از دست رفتن یا معلولیت عضوی از یک خانواده به ویژه افراد سرپرست خانوار، ایجاد می‌شود تا مشکلاتی که زندانی شدن مقصران در حوادث فوتی و جرحی برای خود و خانواده و جامعه ایجاد می‌کنند.

3 نفر از هر 4 مصدوم تصادفات مرد هستند

یوسفی یادآور شد: علاوه بر این ها هر ساله میلیاردها تومان برای دیه فوتی های این حوادث و همینطور خسارت وارده به اتومبیل ها پرداخت می شود. از هر 4 مصدوم 3 نفر مرد هستند و نزدیک به 75 درصد از مرگ ها در نیروهای مولد اتفاق می افتد.

وی تصریح کرد:  در سال 1400 بر اساس سامانه ثبت مراجعان حوادث ترافیکی بیمارستان ها، حدود 779 هزار نفر در اثر تصادف ترافیکی به بیمارستان ها مراجعه کرده اند که 535 هزار نفر آنها (69.14 درصد) مرد بوده اند. همچنین 568 هزار نفر (73.3 درصد) در گروه سنی 15-60 سال قرارد اشته اند که جمعیت مولد کشور هستند.

مدیر گروه مدیریت خطر بلایا و حوادث مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت گفت: از این تعداد مرگ 80.3 درصد مرد و 19.7 درصد زن بوده اند. علت بیشتر بودن آمار فوتی مردان مواجهه بیشتر و خطرپذیری بالاتر است.

دکتر یوسفی بیان کرد: در سند ملی راهبردی افزایش امید به زندگی و ارتقاء سلامت جوانان، حوادث ترافیکی و جاده ای، اولین عامل مرگ در گروه سنی 18 تا 29 سال را به خود اختصاص داده است.

وی افزود: عابرین پیاده 19.9 درصد، دوچرخه 7 رصد، موتورهای دو یا سه چرخ22 درصد، خودروهای چهارچرخ با اجازه حمل کمتر تا 9 مسافر یا 3500 کیلوگرم 5.6 درصد، خودروهای 4 چرخ سبک46.8 درصد،     خودروهای چهارچرخ با اجازه حمل بیش از 9 مسافر0.9 درصد، خودروهای سنگین حمل بار2.7 درصد، سایر خودروها 5 درصد  از آمار سوانح جاده ای را به خود اختصاص داده اند.

مدیر گروه مدیریت خطر بلایا و حوادث مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت با اعلام این که سالانه بیش از یک میلیون و 240 هزار مرگ و قریب 50 میلیون مصدوم ناشی از حوادث ترافیکی در جهان اتفاق می افتد، گفت: بررسی ها نشان می‌دهد ایران در جایگاه هفتمین کشور با میزان مرگ و میر جاده‌ای بالا در قاره آسیا قرار گرفته است.

یوسفی بیان داشت: بر اساس اعلام نیروی انتظامی 6.4 درصد از درآمد ناخالص ملی کشور صرف هزینه های تصادفات رانندگی می شود. قربانیان اصلی این حوادث، اغلب در سنین ۱۵ تا ۴۴ ساله و به ویژه جوانان هستند.

عوامل موثر در بروز حوادث ترافیکی

وی ابراز داشت: به طور کلی در بروز حوادث ترافیکی چهار عامل اصلی انسان، وسیله نقلیه، جاده (زیرساخت ها) و عوامل محیطی نقش دارند. البته نباید شرایط مربوط به سیاست ها و برنامه های موجود در یک جامعه را بی تاثیر دانست.

وی تصریح کرد: از نظر عامل انسانی رتبه اول حوادث رانندگی به آن دسته از رانندگانی تعلق می گیرد که موقع رانندگی تمرکز لازم را نداشته باشند و در حال خوردن و آشامیدن و یا ارسال پیامک و صحبت کردن با تلفن همراه و یا نگاه کردن به گوشی برای جهت یابی خودرو به جای تمرکز روی جاده و اطراف خودرو و عدم توجه به علایم راهنمایی باشند.

مدیر گروه مدیریت خطر بلایا و حوادث مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت گفت سبقت و سرعت غیرمجاز را از عوامل دیکری انسانی در تصادفات خواند و اظهار کرد:  این عوامل از اساسی ترین عوامل بروز تصادفات هستند. اکثر تصادفات جاده ای موقعی رخ می دهد که راننده خودرو با وجود نداشتن دید کافی (مثلا در پیچ ها و یا جاهایی که خط ممتد وجود دارد) سبقت می گیرد و حوادث مرگباری را رقم می زند.

دکتر یوسفی عدم رعایت فاصله مجاز، بی تجربه بودن راننده، خشم و درگیر شدن رانندگان، عابرین پیاده، رفتارهای پرخطر، مصرف داروها و مخدرها، توجه نداشتن به خطوط و عدم رعایت حق تقدم، عبور از چراغ قرمز، ازدحام داخل خودرو، آشنا نبودن به جاده، خستگی و خواب آلودگی راننده، ، سن راننده، زمان رانندگی، طول مدت رانندگی، عدم توجه به مهارت، سلامت، تمرکز رانندگی صاحب خودرو و سایر خودروها، عدم توجه به علائم نصب شده بر روی سایر خودروها و توقف ناگهانی در خطوط عبوری را سایر عوامل انسانی سوانح رانندگی در جاده ها برشمرد.

تکالیف و اقدامات حوزه بهداشت در خصوص حوادث ترافیکی

وی اسناد بالادستی موجود نظیر سند ملی کنترل و پیشگیری بیماری های غیرواگیر و عوامل خطر مرتبط، قانون برنامه ششم توسعه، قانون احکام دائمی برنامه ششم توسعه، آیین نامه مدیریت ایمنی حمل و نقل و سوانح رانندگی در خصوص کاهش پیامدهای ناشی از حوادث ترافیکی را تکالیف این حوزه برشمرد و گفت: بدیهی است عمل به این اسناد مستلزم عزم ملی، هماهنگی و برنامه های مشترک با کلیه ذی نقشان می باشد که در این راستا علاوه بر برنامه های مستقل، به وظایف محوله در قالب کمیسیون ایمنی راه ها، آموزش و پرورش و سایر سازمان ها عمل می شود.

مدیر گروه مدیریت خطر بلایا و حوادث مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت برنامه های آتی این گروه در راستای کاهش پیامدهای سلامتی در حوادث ترافیکی در حوزه بهداشت را تداوم، تقویت و بازبینی برنامه های موجود، ایجاد برنامه هایی در راستای فرهنگ سازی در خصوص فرهنگ ترافیکی به ویژه در خردسالان با هدف نهادینه شدن آن، تکمیل و بارگذاری محتواهای آموزشی در حوزه حوادث در سایت معاونت بهداشت برای دسترسی عام، تدوین و بازبینی کتاب راهنمای مراقبت از حوادث ترافیکی ویژه تیم سلامت به دانشگاه ها به عنوان دستورالعمل کشوری، بازبینی بسته های آموزشی سفر ایمن در برنامه سلامت نوروزی، تقویت برنامه های مشارکتی با سایر ذینقشان و بهره برداری از ظرفیت های آنها در جهت هم افزایی اقدامات، اعلام کرد.