مصرف برخی از مواد غذایی و بی‌ احتیاطی در تنظیم رژیم غذایی سالم می‌تواند بر باروری اثرات منفی بگذارد.

مصرف برخی از مواد غذایی رابطه‌ مستقیمی با ناباروری دارد که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.

گوشت قرمز و فرآوری ‌شده

تحقیقات نشان می‌دهند که مصرف زیاد گوشت‌های قرمز و فرآوری ‌شده، مانند گوشت گاو، کالباس و سوسیس در ناباروری اثرگذار است. کیفیت، تعداد و تحرک اسپرم مردانی که مقادیر زیادی گوشت فرآوری‌ شده مصرف می‌کنند در مقایسه با مردانی که ماهی مصرف می‌کنند، بسیار کمتر است. گوشت ‌های قرمز و فرآوری ‌شده سرشار از چربی‌های ترانس و اشباع هستند و این مواد روی باروری اثرات بدی می‌گذارند. 

تحقیقات دیگری هم نشان می‌دهند که مصرف زیاد پروتئین حیوانی می‌تواند اثرات منفی و نامناسبی روی فرایند باروری بگذار و از طرفی مصرف پروتئین گیاهی به‌ جای پروتئین حیوانی در بانوان نیز بر بارورشدن آنها اثرگذار است. توصیه می شود به‌ جای مصرف گوشت قرمز، منبع پروتئین‌رسانی به بدن با منابع گیاهی پروتئین مانند پنیر توفو، لوبیا، نخود فرنگی و عدس جایگزین شود.

نوشیدنی‌های شیرین شده با شکر

مصرف نوشیدنی‌های شیرین می‌تواند روی تعداد تخمک ‌های بالغ و بارور اثر نامطلوب بگذارد. سلامت جنین هم با وجود چنین موادی در رژیم غذایی به‌ خطر می‌افتد. به‌جای مصرف نوشیدنی‌هایی سرشار از قند و مواد نامناسب، بهتر است از نوشیدنی‌های طبیعی استفاده شود. ترکیب آب خالص با میوه‌هایی مانند لیمو هم ایده خوبی است.

کربوهیدرات‌های فرآوری‌شده

برخی از مواد غذایی مانند نان‌ها و پاستاهایی که با آرد سفید تهیه شده‌اند و همچنین کیک‌ها و تنقلاتی از این دست حاوی قند زیادی هستند و آنچه سبب می‌شود که این مواد روی باروری اثر منفی بگذارند، فیبر کم و قند افزوده زیادی است که دارند.

نان های سفید

نان سفید در دسته غذاهایی که سبب نازایی می شود، قرار دارد؛ زیرا کربوهیدرات های تصفیه شده با افزایش سطح انسولین بدن و کاهش قند خون همراه است. مصرف این نوع نان در زنان با کاهش قدرت تخمک گذاری همراه است به همین دلیل توصیه می شود مصرف نان سفید و سایر مواد حاوی کربوهیدرات های تصفیه شده به حداقل ممکن برسد.

پژوهش ‌ها نشان می‌دهند که رژیم‌ های غذایی سرشار از سبزیجاتی با قند کم، موجب بهبود باروری بدن می‌شوند و روند تخمک‌گذاری را بهتر می‌کنند.

فست فود

متأسفانه سبک زندگی انسان امروز موجب شده است که تمایل به استفاده از این قبیل غذاها بسیار زیاد باشد، اما مصرف آنها بر سلامت رحم و تخمدان بانوان و اسپرم مردان اثر منفی دارد؛ بنابراین مصرف فست فودها پیامدی جز ناباروی ندارد. علاوه بر این، عادت به مصرف غذاهای فست فودی با کاهش مصرف میوه و سبزی ها همراه است که خود تهدید بزرگی برای سلامتی به شمار می رود.

استفاده از چربی امگا ۳ می تواند اثر سوء چربی ‌های ترانس و چربی ‌های اشباع ‌شده فست فودها را کاهش دهد. 

مشروبات الکلی

مصرف مشروبات الکلی علاوه بر اینکه بر قدرت باروری بانوان و مردان اثر منفی دارد، موجب کاهش میل جنسی نیز می شود. همچنین مصرف این مواد می تواند موجب اختلالات کروموزومی و یا سقط جنین شود.

در پایان در نظر داشته باشید که پیروی از یک برنامه غذایی مناسب می تواند علاوه بر بهبود کمیت و کیفیت اسپرم ها، بر سلامت رحم و تخمدان نیز مؤثر است؛ از طرف دیگر افزایش وزن یکی دیگر از دلایل اصلی نازایی است که در اثر پیروی از الگوی غذایی نامناسب به وجود می آید. در بسیاری از مواقع بیماری هایی که منجر به ناباروری شده اند با تغییر در رژیم غذایی و کاهش وزن اصولی، مرتفع می شوند و فرد بدون مصرف دارو می تواند داشتن فرزند را تجربه کند.

تمامی موارد یاد شده گویای اهمیت نقش تغذیه بر باروری سالم بانوان و مردان است؛ از این رو بهتر است برای درمان ناباروی، علاوه بر بررسی سلامت جسمانی، الگوی غذایی زوجین نیز از سوی کارشناسان تغذیه مورد بررسی قرار گیرد.

«بهنوش سبحانی»؛ مسوول واحد بهبود تغذیه جامعه شبکه بهداشت و درمان شهرستان نی ریز