خود مراقبتی فعالیتی آگاهانه، اکتسابی و هدف دار برای ارتقای سلامت جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی است و از آنجایی که سلامت معنوی، به مثابه چتری بر فراز دیگر ابعاد سلامت است، خودمراقبتی از آن می تواند مهارت و توان فرد را افزایش دهد تا مسوولانه از سلامت خود مراقبت کند. خودمراقبتی یک عملکرد تنظیمی نوع بشر است که در سبک زندگی سلامت محور، یک ضرورت محسوب می شود.

یکی از راه های خودمراقبتی معنوی، مراقبه آگاهانه است که انسان با توجه کامل، ذهن تحلیلی خود را از عوامل بیرونی رها کند و با توجه کامل از انوار الهی، انرژی حیات بخش دریافت کند و استرس، اضطراب، نگرانی، خشم و غصه را ه عنوان عامل بسیاری از بیماری های واگیر و غیرواگیر، از وجود خود پاک کند.  این مراقبه آگاهانه اگر به صورت دسته جمعی انجام گیرد، اثر ترکیبی بیشتر و سریع تری به همراه دارد.

ایام اربعین فرصت بسیار مناسبی است که وارد این اجتماع عظیم، حتی از راه دور شویم؛ چرا که انسان های عاشق و قلب های شیفته در قالب یک روح جمعی، پیوندی محکم با هم برقرار می کنند که انعکاس این موج عظیم تا اعماق جان و روح هر انسان سلیم الفطره نفوذ می کند و ظرفیتی به فرد عطا می کند تا کمتر دستخوش کشمکش های زندگی شود و بتواند خود را از اسارت عوامل زمینی و دنیوی آزاد  کند. شیفتگان حضرت امام حسین(ع) تسلیم محض آفریدگار خود می شوند، چرا که اهل بیت ، قلب عاشق را رها نمی کند و تنها نمی گذارد و این همراهی باعث آرامش عمیق در فرد می شود .

بهتر است یک پایش معنوی در خود داشته باشیم که چه میزان افکار و رفتارمان الهی است. آیا گذشت، اخلاص، خیرخواهی، مهربانی، صبر، شجاعت و آزادی در زندگی مان رایج است؟ در غیر این صورت باید کتاب نفس را ورق بزنیم و دوباره آن را بازنگری کنیم و از حقایق معنوی اربعین که بسیار فراتر از از جلوه های باشکوه ظاهری آن است، درس های تازه بیاموزیم. هر چند که دانشگاه انسان ساز حضرت اباعبدالله(ع)، هر گونه شاگردی را می پذیرد و لازمه آن خواستن با نیت هست.

بنابراین از مناسک روحانی و پربرکت زیارت اربعین غافل نشویم تا به پیوند قلبی عمیق میان زائران کربلا دست یافته و از این مراقبه معنوی دسته جمعی بهره لازم را ببریم. ارتباطی که بر اساس روابط بین الملل جهانی و فرمول های جامعه شناسان و روان شناسان قابل سنجش و اندازه گیری نیست.

دکتر «طیبه رخشانی»، دانشیار آموزش بهداشت و ارتقای سلامت گروه بهداشت عمومی دانشکده بهداشت شیراز