در سال های اخیر با پیشرفت دانش پزشکی، شاهد افزایش توجه به
موضوع سلامت روان در نظام سلامت کشور هستیم که با توسعه مراکز مشاوره ای و درمانی
در این زمینه نیز همراه بوده است. از سویی دیگر ارتقای دیدگاه اجتماعی نسبت به
مسایل حوزه سلامت روان و ضرورت رسیدگی به این جنبه از سلامت افراد، امکان بهبود
خدمات درمانی در این حوزه را افزایش داده است.

در مجموعه سلامت فارس از دیرباز بیمارستان اعصاب و روان
استاد محرری، به عنوان مرکز رسیدگی به بیماران حوزه سلامت روان شناخته می شود و
این مرکز درمانی اکنون از قدمتی 80 ساله برخوردار است، بیمارستانی که می کوشد تا
بیماران را برای بازگشت به جامعه و داشتن یک زندگی بهتر، به کمک خدماتی نظیر کار
درمانی آماده تر سازد. در ادامه از زاویه نزدیکتری با این بیمارستان بزرگ شیراز
آشنا می شویم.

بیمارستان اعصاب و روان استاد محرری
در منطقه باجگاه، جنب دانشکده کشاورزی واقع شده است. این مکان دارای 17 هکتار مساحت است و تا قبل از انقلاب شکوهمند اسلامی مرکز
کانون کارآموزی تحت پوشش سازمان فنی حرفه ای بوده که در دی ماه سال 1358 پس از پیروزی انقلاب اسلامی، حدود 150 نفر از بیماران بلاصاحب دهکده سلامی شیراز  به این
مکان منتقل شدند.

از اوایل سال 1359 این مکان به
بیمارستان تغییر یافت و تحت عناوین بیمارستان شماره 5، بیمارستان ملاصدرا، بیمارستان رازی، بیمارستان شیراز و در
نهایت بیمارستان اعصاب و روان استاد محرری تغییر نام یافت.

بیمارستان استاد محرری در واقع بزرگترین بیمارستان اعصاب و
روان جنوب کشور محسوب می شود. این مرکز درمانی دارای 500 تخت مصوب و 250 تخت فعال
است و علاوه بر خدمت رسانی به بیماران اعصاب و روان استان فارس، بیماران استان های
جنوبی کشور را نیز تحت پوشش دارد.

بیمارستانی که شاید باور عموم همچنان بر این است که تنها به
بیماران مزمن اعصاب و روان ارائه خدمت می کند، اما با راه اندازی بخش بیماران حاد
اعصاب و روان، بیماران پس از طی دوره درمان می توانند به آغوش جامعه بازگردند.

 

مسوولیت این بیمارستان طی حدود 27 ماه گذشته به دکتر «لیلا
رازقیان جهرمی» واگذار شده است.

دکتر رازقیان متخصص اعصاب و روان و عضو هیات علمی گروه روانپزشکی
دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز، متولد سال 1366 در جهرم، دوره پزشکی
عمومی و سپس دوره روان پزشکی را در شیراز طی کرده است.

او یکی از چالش های مهم در حوزه سلامت روان را ضرورت انگ
زدایی در سطح جامعه برای دستیابی به یک دیدگاه بهتر در زمینه درمان بیماران اعصاب
و روان می داند.

در ادامه از زبان دکتر رازقیان، رئیس بیمارستان اعصاب و
روان استاد محرری، با این مرکز درمانی بیشتر آشنا می شویم.

آشنایی با بخش های مختلف بیمارستان و
خدماتی که در این بخش ها به بیماران ارایه می شود؟

بیمارستان استاد محرری دارای پنج بخش مردان و یک بخش زنان
است که از جمله این بخش ها می توان به اورژانس روانپزشکی اشاره کرد که به تازگی به
بهره برداری رسیده است؛ آزمایشگاه، رادیولوژی، شوک درمانی، کار درمانی و واحد
روانشناسی، دیگر بخش های این مرکز درمانی محسوب می شود. درمانگاه  بیمارستان نیز با حضور متخصصان اعصاب و روان و
متخصصان داخلی به بیماران ارائه خدمت می کند.

وجه تمایز بیمارستان استاد محرری در
زمینه ارایه خدمات نسبت به سایر مراکز درمانی؟

در حیطه اعصاب و روان، این بیمارستان تنها مرکز روانپزشکی
در استان فارس است که خدماتی مانند «کار درمانی» را به طور اختصاصی به بیماران
ارایه می دهد؛ فعالیت واحد کار درمانی با ارائه خدماتی به صورت گروه درمانی، روان
درمانی فردی، بازی درمانی مانند پانتومیم، بازی با کلمات و دارت، انجام می شود.
هدف از انجام این عملکرد این است که فرآیندهای شناختی، رفتاری و اجتماعی بیماران
را افزایش دهیم و مهارت های اجتماعی و همدلی را به آنان آموزش دهیم تا پس از ترخیص
بتوانند ارتباط بهتری با مردم داشته باشند و روابط بین فردی آنها بهبود یابد.

«موسیقی درمانی» به صورت همخوانی تصنیف نیز از دیگر مواردی
است که در کار درمانی با هدف افزایش روحیه مشارکت طلبی در بیماران انجام می شود تا
موجب تقویت فعالیت های گروهی در فرد شود و مهارت های ترسیمی را بیاموزد.

همچنین در بیمارستان استاد محرری با راه اندازی برنامه های
«ورزش درمانی» تلاش شده تا بیماران روحیه بهتری داشته باشند و بیماران دو بار در
هفته می توانند از سالن ورزشی بیمارستان استفاده کنند.

واحد روانشناسی بیمارستان استاد محرری نیز تنها واحد
روانشناسی در استان فارس است که از یک روش گروه درمانی به نام «ماتریکس» استفاده
می کند که در حیطه فعالیت های گروهی انجام می شود که روشی کم نظیر است.

همچنین درصد بالایی از بیماران پس از ترخیص نیز پیگیری
تلفنی می شوند، چرا که یکی از علت های شایع عود بیماری، قطع دارو پس از ترخیص از
بیمارستان است، بنابراین این موضوع از سوی واحد آموزش و روانشناسی بیمارستان،
پیگیری می شود.

واحد مددکاری بیمارستان نیز یکی از بهترین واحدهای مددکاری
در دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز است که مددکار، روانپزشک و
روانشناس همزمان بیمار را ویزیت می کنند تا از لحاظ اقتصادی و اجتماعی نیز بیمار
بررسی و درمان های مناسب با سطح بیمار برایش در نظر گرفته شود.

برنامه بازدید مددکار بیمارستان از منازل با هدف شناسایی
بیماران بی بضاعت، از دیگر برنامه های پیش بینی شده در این مرکز درمانی است تا بیماران
نیازمند برای حمایت های مالی و اقتصادی به مراکز مختلف معرفی شوند؛ همچنین بسته های
معیشتی نیز به بیماران اهدا می شود و در زمینه توانمندسازی بیماران نیز اقدام می
شود تا پس از ترخیص بتوانند مانند یک فرد عادی در جامعه زندگی کنند.

اگر مددکار تشخیص دهد بیماری برای هزینه دارو با مشکل مواجه
است، تامین هزینه داروی بیمار از بنیاد خیریه بیمارستان پیگیری می شود؛ همچنین از
سوی بنیاد خیریه و مددکاری بیمارستان تفاهم نامه ای با بیمارستان جنت امضاء شده
است تا خدمات درمانی به جانبازان ارایه شود.

از جمله برنامه های پیگیری شده در این مرکز درمانی، توسعه
تعامل برون بخشی بوده که طی حدود دو سال گذشته، بنیاد خیریه بیمارستان استاد محرری
موفق به امضای تفاهم نامه های مشترک برای حمایت از بیماران اعصاب و روان با حدود
30 مرکز و سازمان شده است؛ در همین بازه زمانی حدود سه میلیارد تومان کمک نیز از سوی
خیرین حوزه سلامت برای ارایه خدمات بهتر به بیماران این مرکز درمانی جذب شده است؛ همچنین
در مورادی تلاش می شود تا به دلیل تبعات موجود، خانواده بیمار نیز از حمایت هایی
برخوردار شوند که در این زمینه می توان به تهیه لوازم التحریر برای فرزندان بیماران
اشاره کرد.

واحد دندانپزشکی نیز از دیگر بخش های بیمارستان اعصاب و
روان استاد محرری به شمار می رود تلاش می شود تا با هزینه بسیار کم، مشکلات دهان و
دندان بیماران در مدت بستری در بیمارستان برطرف شود.

در حوزه کارکنان بیمارستان و تقویت
خدمات درون سازمانی، چه تلاش هایی در بیمارستان انجام شده است؟

با تلاش برای توسعه خدمات رفاهی و درون سازمانی در این مرکز
درمانی، صندوق قرض الحسنه بیمارستان مبلغی حدود یک میلیارد تومان را اختصاص داده
است تا به صورت وام های قرض الحسنه به کارکنان بیمارستان ارایه شود؛ همچنین از
طریق بانک های مختلف تسهیلاتی برای کارکنان در نظر گرفته شده است؛ برگزاری اردوهای
زیارتی و سیاحتی، آیین های فرهنگی مذهبی نیز از دیگر برنامه هایی است که در زمینه
رفاه کارکنان بیمارستان انجام می شود؛ ارائه بسته های معیشتی به کارکنان نیازمند نیز
از دیگر برنامه های در دست اجرا در این مرکز درمانی است.

در چند سال گذشته چه اقداماتی برای
بهبود فرآیندها در این مرکز درمانی انجام شده است؟

این مرکز درمانی در ابتدا با کاربری بیمارستان راه اندازی
نشده و در واقع ویژه نگهداری افراد بی بضاعت بوده که برای کارآموزی به این محل
مراجعه می کرده اند تا بتوانند وارد بازار کار شوند و در سال های بعد کاربری این
مرکز به بیمارستان تغییر یافته است. با توجه به قدمت بیمارستان، در چند سال گذشته
سعی شده تغییرات بنیادی در زیرساخت ها ایجاد شود؛ تعویض لوله های آب، ساخت پارکینگ
برای کارکنان، افزایش 40 تخت با کمک خیرین و ایجاد یک بخش خیرساز در بیمارستان از
جمله این اقدامات است و یک بخش نیز برای 19 بیمار بلاصاحب حاضر در بیمارستان با
حمایت دانشگاه و خیرین، در حال بازسازی است که امیدواریم در آینده نزدیک به بهره
برداری برسد؛ اورژانس بیمارستان نیز با ظرفیت 12 تخت در سفر اخیر معاون درمان
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به شیراز، افتتاح و دو بخش نیز ویژه بیماران
کرونایی بیمارستان در مدت شیوع بیماری کووید19 در این مرکز درمانی بازسازی شده است
که تا یک ماه آینده می تواند 40 تخت به ظرفیت تخت های بیمارستان اضافه کند، به طور
کلی در دوسال گذشته حدود 100 تخت به تخت های فعال بیمارستان افزوده شده است.

در مدت شیوع کرونا چه کارهایی در
بیمارستان استاد محرری انجام شده است؟

با توجه به شرایط خاص بیماران اعصاب و روان، اجرای شیوه
نامه های بهداشتی از سوی تمام مجموعه شامل 320 نفر کادر درمان و کارکنان، با دقت و
جدیت بیشتری انجام می شود تا از انتقال هرگونه آلودگی به بیماران جلوگیری شود؛ با
توجه به سوله ای بودن بخش های بستری بیمارستان، در صورت ابتلای یک نفر به کرونا، فرد
به سرعت شناسایی شده و از دیگران جداسازی می شود تا آلودگی به سایر بیماران منتقل
نشود که خوشبختانه در این زمینه مشکلی به وجود نیامده است.

در مدت مسوولیت ریاست بیمارستان
استاد محرری، خاطره شیرینی برای شما ماندگار شده است؟

شیرین ترین خاطره همان تلاش و رشادت های کادر درمان و
کارکنان بیمارستان است که به ویژه در دوران کرونا، با وحدت و همدلی در مسایل مختلف
بیمارستان مشارکت داشته اند و با دلسوزی برای کمک به درمان بیماران اعصاب و روان
فعالیت دارند؛ دید مثبت خیرین به بیمارستان و کمک های آنها در حوزه های مختلف نیز از
دیگر خاطرات شیرین و ماندگاری است که می توان به آن اشاره کرد؛ خیرینی هستند که
مبالغ زیادی برای تعمیرات بیمارستان کمک کرده اند، اما در این بین افراد خیری نیز
هستند که با وجود بضاعت پایین مالی از دورترین روستاها کمک های هر چند کوچکی داشته
اند که درس بزرگی برای همه ماست.

سخن پایانی

مشکلات روانپزشکی برای هیچ کس دور از ذهن و غیرممکن نیست و
همه ما ممکن است زمانی به چنین مشکلاتی دچار شویم؛ بنابراین لازم است در سطح جامعه
به سلامت روان افراد توجه بیشتر و ویژه ای انجام شود، زیرا مستندات علمی نشان می
دهد دست کم 25 درصد افراد در طول عمر نیاز به خدمات روانپزشکی پیدا می کنند؛ بنابراین
لازم است با مشارکت همگانی، آگاهی مردم در این زمینه بیشتر شود و به اهمیت خدمات
درمانی در این حوزه، توجه کافی داشته باشیم.