هالیتوزیس یا بوی بد دهان یکی از مشکلات شایع در دندان ‌پزشکی است که می ‌تواند تأثیرات روانی، اجتماعی و بالینی چشمگیری داشته باشد.

این مطلب با هدف بررسی دلایل ایجاد بوی بد دهان، روش ‌های تشخیص و درمان‌ های مؤثر برای کنترل این وضعیت، ارایه می شود.

بوی بد دهان یکی از شکایات رایج بیماران در کلینیک‌ های دندان ‌پزشکی است؛ این مشکل نه تنها باعث ناراحتی فردی می ‌شود، بلکه می ‌تواند روابط اجتماعی را نیز تحت تأثیر قرار دهد؛ شناخت علت ها و ارائه راهکارهای درمانی مناسب، نقش مهمی در ارتقاء سلامت دهان و دندان دارد.

مطالعات نشان می‌ دهند که حدود ۱۵ تا ۳۰ درصد افراد در جوامع مختلف از بوی بد دهان رنج می ‌برند؛ شیوع این مشکل در افراد سیگاری، مبتلایان به بیماری ‌های لثه و کسانی که بهداشت دهان را رعایت نمی ‌کنند، بیشتر است.

دلایل بوی بد دهان

علت های دهانی:

• پوسیدگی دندان ‌ها
• بیماری های پریودنتال (لثه)
• تجمع پلاک و جرم
• خشکی دهان و کاهش ترشح بزاق
• زبان پوشیده از باکتری ‌ها

علت های غیر دهانی:

• عفونت ‌های تنفسی فوقانی
• بیماری‌ های گوارشی (ریفلاکس، زخم معده)
• دیابت، نارسایی کلیوی و کبدی
• مصرف داروهای خاص (آنتی‌ هیستامین ‌ها، ضد افسردگی ‌ها)

سبک زندگی:

• مصرف دخانیات
• رژیم غذایی حاوی سیر، پیاز و ادویه ‌های قوی
• عدم رعایت بهداشت دهان و دندان

روش های تشخیص بالینی و آزمایشگاهی:

• معاینه کامل دهان توسط دندان ‌پزشک
• بررسی وضعیت لثه، زبان و دندان‌ ها
• استفاده از دستگاه ‌های تشخیص بوی دهان (Halimeter)
• ارجاع به متخصص گوارش یا داخلی در صورت نیاز

روش ‌های پیشگیری:

• مسواک زدن حداقل 2 بار در روز با خمیر دندان دارای فلوراید
• استفاده روزانه از نخ دندان
• تمیز کردن زبان با بُرُس مخصوص
• نوشیدن آب کافی
• پرهیز از مصرف دخانیات
• مراجعه منظم به دندان ‌پزشک (هر ۶ ماه یک بار)

درمان ‌های مؤثر:

• درمان پوسیدگی و بیماری ‌های لثه
• جرم‌ گیری و پاکسازی حرفه ‌ای
• استفاده از دهان‌ شویه‌ های ضد عفونی ‌کننده
• درمان علت غیر دهانی توسط پزشک متخصص
• آموزش به بیمار درباره بهداشت دهان

نتیجه‌ گیری

هالیتوزیس(بوی بد دهان)  در بیشتر موارد قابل پیشگیری و درمان است؛ با رعایت اصول بهداشت دهان، مراجعه منظم به دندان ‌پزشک و درمان علت های زمینه ‌ای، می‌ توان این مشکل را کنترل کرد؛ آموزش بیماران نقش کلیدی در ارتقاء سلامت دهان و کاهش بوی بد دارد.

دکتر «آزیتا صادق زاده» متخصص بیماری های دهان، فک و صورت و عضو هیأت علمی دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز