دوم مرداد مصادف با بیست و چهارم جولای روز جهانی «خودمراقبتی» است. به همین مناسبت در این مطلب به نقش فعالیت بدنی در خودمراقبتی و ارتقای سلامت می پردازیم.

خودمراقبتی، گام نخست سلامت است، به این معنی که همه ما بیاموزیم چگونه از خود مراقبت کنیم.

در واقع خودمراقبتی به دو بخش تقسیم می‌شود، بخش نخست مربوط به زمان سالم بودن فرد است که در این مواقع افراد باید با آگاهی نسبت به اصول خودمراقبتی به گونه ‌ای رفتار و زندگی کنند تا دچار بیماری نشوند.

بخش دوم خودمراقبتی مربوط به افرادی است که درگیر بیماری شده اند و در واقع افرادی که بیمار می‌شوند، می ‌توانند با رعایت اصول خودمراقبتی مانع تشدید بیماری و عوارض آن شوند.

یکی از روش های مناسب برای خودمراقبتی، ورزش و داشتن فعالیت بدنی مناسب است. شواهد تحقیقاتی نشان می دهد کم تحرکی، رابطه بسیار تنگاتنگی با بیماری های مختلف غیرواگیر از جمله چاقی و اضافه وزن، بیماری های قلبی عروقی، فشار خون بالا، کبد چرب، چربی خون بالا، سرطان ها، دیابت نوع ۲، اختلالات اسکلتی و عضلانی و موارد مشابه دارد. بر اساس برآورد سازمان بهداشت جهانی، کم تحرکی می تواند در سال سبب مرگ نزدیک به دو میلیون نفر در جهان شود.

برای داشتن تحرک بیشتر، توصیه می شود تلاش کنیم از فعالیت بدنی خود لذت ببریم. مهم نیست چه ورزشی انجام می‌دهیم، فقط کافیست به آن علاقه داشته باشیم. هنگامی که در مسیر دستیابی به چیزی گام برمی‌داریم، داشتن انگیزه بسیار مهم است و کار را آسان‌تر می ‌کند. ضمن اینکه تعیین کردن هدف هم می‌ تواند مسیر را به ما نشان دهد.

اگرچه کمترین میزان فعالیت بدنی توصیه شده در هفته به میزان 150 دقیقه است، اما هر گونه فعالیت جسمانی بهتر از نداشتن فعالیت است و می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی و رفاه جسمانی کمک کند. بنابراین، انجام فعالیت بدنی حتی به میزان محدود، برای حفظ سلامتی و بهبود کیفیت زندگی ضروری است.

راهکارهای ساده برای افزایش فعالیت بدنی:

1. برای افزایش فعالیت بدنی مسافتی را  جلوتر از وسیله نقلیه عمومی پیاده شویم.
2. به جای استفاده از آسانسور از پله ها برای بالا رفتن استفاده کنیم.
3. خودروی خود را دورتر از مقصد پارک کنیم تا پیاده روی بیشتری داشته باشیم.
4. اگر تمایل زیادی به پیاده روی نداریم، دوچرخه سواری جایگزین مناسبی برای آن است.
5. در هنگام صحبت کردن با تلفن همراه راه برویم و یک جا نمانیم.
6. در هنگام تماشای تلویزیون حرکات کششی انجام دهیم یا از دوچرخه ثابت استفاده کنیم.
7. اگر نمی‌ توانیم در روز۳۰ دقیقه ورزش کنیم، در زمان کوتاه ‌تر، به عنوان مثال برای ۵ یا ۶ دقیقه ورزش شدید و کوتاه مدت انجام دهیم. برای این کار یک حرکت ورزشی را با شدت و سرعت زیاد برای مدت یک دقیقه انجام دهیم. ۳۰ ثانیه استراحت داشته و دوباره این کار را تکرار کنیم.
8. پرداختن به نظافت خانه راه مناسبی برای افزایش فعالیت بدنی در طول روز است.

«بهنام لشگرآرا»، رئیس گروه آموزش و ارتقای سلامت معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز