در دنیای پر از تبلیغات و وعده ‌های وسوسه ‌انگیز، بسیاری از مردم به مکمل‌ های کاهش وزن به ‌عنوان راهکاری سریع و آسان برای لاغر شدن نگاه می‌کنند. اما واقعیت چیست؟

اثربخشی واقعی اغلب مکمل‌ های کاهش وزن:

اثربخشی کم تا متوسط: مکمل ‌های کاهش وزن ممکن است تأثیر اندکی در کاهش وزن در کنار رژیم غذایی و ورزش داشته باشند.

اثرات کوتاه مدت: بدون اصلاح سبک زندگی و حفظ این اصلاحات، اثرات مکمل ها ماندگار نیست.

هیچ قرص جادویی وجود ندارد: هیچ مکمل غذایی وجود ندارد که بتواند بدون پیروی از رژیم غذایی و فعالیت بدنی مناسب، کاهش وزن چشمگیر و ماندگار برای فرد به همراه داشته باشد. (به عبارتی بدون چالش، تغییری ایجاد نمی شود).

بررسی برخی ترکیبات رایج در مکمل های کاهش وزن و میزان اثرگذاری آنها:

1. کافئین و عصاره چای سبز: کمی متابولیسم را افزایش می ‌دهد و باعث کاهش اشتها می ‌شود.

 اثر: کاهش وزن جزئی (حدود ۱ تا ۲ کیلوگرم در ماه های اول مصرف)

2. گلوکومانان (نوعی فیبر طبیعی): احساس سیری ایجاد می ‌کند و مصرف غذا را کاهش می ‌دهد.

 اثر: ممکن است به کاهش وزن خفیف کمک کند.

3. گارسینیا کامبوجیا: در برخی تبلیغات به عنوان مسدود کننده چربی و کاهنده اشتها معرفی می ‌شود.

 اثر: در مطالعات علمی معتبر، تأثیر چندانی نشان نداده است.

4. اسید لینولئیک کونژوگه (CLA): ادعا می ‌شود چربی ‌سوز است.

 اثر: تأثیرات ناچیز و متناقض، ممکن است عوارض گوارشی داشته باشد.

5. چیتوزان یا کیتوزان (مشتق شده از اسکلت خارجی سخت پوستان): ادعا می شود قابلیت چسبیدن به چربی های غذایی و کمک به دفع آنها از دستگاه گوارش را دارد.

اثر: تأثیرات کم در طولانی مدت و غیر چشمگیر از نظر بالینی.

خطرات و ملاحظات:

برخی مکمل ‌ها می ‌توانند باعث عوارض جانبی مانند دل‌ درد، بی ‌خوابی، اضطراب یا افزایش ضربان قلب شوند.

بیشتر مکمل‌ های موجود در بازار تحت نظارت دقیق سازمان ‌های معتبر بهداشتی نیستند و ترکیبات آنها ممکن است در اندازه مناسب و ایمن نباشد.

تبلیغاتی که در مورد آنها می شود اغلب بیش از حد اغراق ‌آمیز یا گمراه‌ کننده هستند.

چه راهکارهایی واقعاً برای کاهش وزن در طولانی مدت مؤثر هستند؟

پیروی از رژیم غذایی مناسب جهت کاهش وزن

فعالیت فیزیکی مناسب و کافی

مدیریت استرس و خواب کافی

حمایت های پزشکی: در صورت نیاز دارو درمانی، رفتار درمانی، عمل های جراحی چاقی (در صورت ضرورت)

نتیجه‌گیری نهایی

مکمل ‌های کاهش وزن شاید کمک کوچکی در مسیر لاغری باشند، اما بدون تغییر در سبک زندگی، تغذیه و فعالیت بدنی مناسب، نتایج ماندگاری نخواهند داشت.

«مهسا رضائی» کارشناس ارشد تغذیه بالینی دانشکده تغذیه و علوم غذایی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز