در صورت وقوع نشت مواد هسته ای و مواجهه با آن، رعایت نکات ایمنی و بهداشتی برای کاهش خطرات پرتویی و آلودگی بسیار حیاتی است.

مهم ترین اقدامات شامل:

 ۱. اقدامات فوری پس از نشت مواد هسته ای

- دور شدن از منطقه آلوده 

- تماس با اورژانس و مسوولان  

- پناه گیری در محل امن (اگر در نزدیکی محل نشت هستید، به یک ساختمان محکم با دیوارهای ضخیم پناه ببرید؛ درب ها و پنجره ها را ببندید و سیستم تهویه را خاموش کنید.)

 ۲. کاهش تماس با مواد رادیواکتیو

- استفاده از ماسک یا پارچه مرطوب (برای جلوگیری از تنفس ذرات آلوده، دهان و بینی خود را بپوشانید.)

- پوشش بدن (از لباس های آستین بلند، دستکش و چکمه استفاده کنید.)

- پرهیز از خوردن و آشامیدن (از مصرف آب، غذا یا سیگار در مناطق آلوده خودداری کنید.)

 ۳. اقدامات پس از قرارگیری در معرض آلودگی

- دوش گرفتن و شست و شوی کامل (در اولین فرصت، با آب گرم و صابون دوش بگیرید؛ موها را کاملاً بشویید.)

  - از مالش شدید پوست خودداری کنید تا آلودگی به داخل منافذ پوست نفوذ نکند.

- تعویض لباس ها (لباسهای آلوده را در کیسه پلاستیکی در بسته قرار دهید و از دسترس دور کنید.)

- اندازه گیری سطح آلودگی: (از دستگاه های سنجش پرتوی(دزیمتر) برای بررسی آلودگی بدن استفاده کنید.)

 ۴. پیشگیری از آلودگی محیطی

- قرنطینه منطقه آلوده (تا زمان تأیید پاک سازی توسط متخصصان، از ورود به منطقه خودداری کنید.(

- پاک سازی سطوح (سطوح آلوده را با مواد شوینده مخصوص و آب فراوان بشویید.(

- دفع ایمن پسماندها (ضایعات آلوده را بر اساس دستورالعمل های سازمان انرژی اتمی معدوم کنید.(

 ۵. مراقبت های پزشکی

- مصرف داروهای ضد پرتوی، در صورت نیاز یدید پتاسیم (KI) فقط تحت نظر پزشک مصرف شود (فقط برای جلوگیری از جذب یُد رادیواکتیو توسط تیروئید)

- پایش سلامت (حتی در صورت عدم بروز علائم، معاینات پزشکی را انجام دهید.)

 ۶. اطلاع رسانی و آموزش عمومی

- دنبال کردن اخبار رسمی (به توصیه های سازمان انرژی اتمی و وزارت بهداشت توجه کنید.)

- دور شدن از شایعات (از منابع غیر رسمی اطلاعات را دریافت نکنید.)

 هشدارها:

- هرگز به محل نشت نزدیک نشوید مگر اینکه آموزش دیده و مجهز باشید.

- کودکان، زنان باردار و افراد با سیستم ایمنی ضعیف در اولویت محافظت قرار دارند.

در صورت مواجهه با چنین حوادثی، آرامش خود را حفظ کنید و دقیقاً بر اساس دستورالعمل های رسمی عمل نمایید.

دکتر «میلاد احمدی مرزاله» عضو هیات علمی گروه سلامت در بلایا و فوریت ها، دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز